2005 Therese
Therese 2005.
Jose Pablo Arriagak erakusketa berezia egin du Lekeitioko uhartean; hamabost eskultura jarri ditu uhartean, Garraitz eta San Nikolas izenekoak. Eguerdiko ordu bata pasa da. Itsasoaren soinu lasaigarria entzuten da, eta ilargi irritsuaren ordez, eguzki beroak keinu egiten digu. Marea baxua denez, oinez eta gehiegi busti gabe iritsi ahal izan gara hondartzatik uharteraino, eta gorantz jo dugu masusta, orube, sasi eta beste hainbat landarez inguratutako bidezidorretatik. Udako musika entzuten da, hondartzako oihu eta barreena, haize gozoarena, urarena, kaioena. Garraitzek hegazti hauen paradisua dirudi, zuhaitzak margotuta daudelako, enbor hautsiak, baita erretako iro egurra erabiliz sortutako artelanak ere. Obren kolore beltzak eta kaioen arrasto zuriak bat egin dute.
Arriagak «Therese» izena jarri dio erakusketari, Kongoko Kasai ibaian itsasontziz zihoala hil zen neskato baten omenez. Artisau-familiako eskultore honek bidaiatzea maite du; lurralde askotan ibili da gizakiaren eta naturaren arteko orekaren bila. 2000. urtean Londres-Paris-Lekeitio ibilbidea egin zuen piraguan. 43 egun eman zituen arraunean, bakarrik. 2004an Afrikara itzultzeari ekin zion «Markina» belaontzian. Esperientzia gehienak edo garrantzitsuenak eskulturetan bildu ditu, jendeari bidaia nolakoa izan zen adierazteko eta bizipenak partekatzeko. Horregatik aukeratu zuen Lekeitioko uhartea, nahiko basatia delako eta bertara igotzea bezala delako.
Afrikarra hemendik ikusteko ispilua.
Afrikarra hemendik ikusteko ispilua.
Lan bakoitzak leku baten izena darama: Euskal Herria, Mauritania, Senegal, Mali, Burkina Faso, Benin, Nigeria, Kamerun, Txad, Afrika Erdiko Errepublika, Kongoko Errepublika, Kongoko Errepublika Demokratikoa, Zambia, Namibia eta Hegoafrika. «Denak oso desberdinak dira, eta bakoitzak bere kokapena du», azaldu du egileak. «Adibidez, `Afrika Central ‘koba bat babesten ari da, eta nahiko oldarkorra da, lantza batekin apuntatzen ari da. `Euskal Herriko Errepublika Demokratikoak’ erakusten du nola hiltzen ari den bere haurtxoa Therese; amildegian barrena doa bere marka lagatzen, amak ezin du babestu», dio. «Emozio horiek ezagutzen ditudanez, badakit non dauden kokatuta, askotan sentimenduak antzekoak izaten dira hara joaten naizenean. Ispilu bat bezalakoa da; zer gertatu zen Afrikan eta nola ikusten dudan hemen “, gaineratu du. Pozik dago horregatik, eta irlaren perimetroan jarritako elementu horiek ere jendeari zerbait esatea gustatuko litzaioke.
Obraz obra, herrialdez herrialde, artistaren bizipenak eta sentsazioak biltzen ditu uharteko bisitariak. Erakusketaren katalogoan, Juanjo Elordik bere historia idazten dio artelan bakoitzari. «Nigeriak, adibidez, testu hau du: «Bi eguneko baimena dut gaur bi kilometro koadroko herrialde hartan egoteko, ez dute nilakorik nahi hemen. Paper zati bat daukat eskuetan, baina zain nago paperik gabe muga zeharkatzeko. Autobusik ez da etorri aste osoan, furgoneta batek sartuko gaitu Nigerian. Satorrak hesia zulatuko du! Zerbitzu hau mafiarena dela diote. Polizia gure zain dago mugan, denak atxilotu dituzte, batek bakarrik zeharkatu du hesia, eskuan paper zati bat daraman zirrikitua “.
Hala ere, San Nikolas bisitatzen duen lagun bakoitzak bere historia asmatzen du ibilbidean zehar, kaioek abesti ezberdinak abesten dizkiete bati eta besteari, haizeak ere melodia bat du belarri bakoitzerako, itsasoa bezala. Nik Benini dagokion eskulturari begiratu diot, eta farola bat ikusi dut, eta lurretik altxatzeko ahalegina, eta oreka, eta bere ametsak hodeiei begira Arriagaren sentsazioak beste batzuk dira: «Karga guztia buru gainean, neska hori, mutiko hori, aitona hori, haur hori zama astun dabil batetik bestera, garraiobide jarraitua, isila eta bizia, bere itzala luzea da, zama astuna Beningo herriak darabilena».
Maidei Iantzi «Gara»
No post was found with your current grid settings.
You should verify if you have posts inside the current selected post type(s) and if the meta key filter is not too much restrictive.